पाकिस्तानच्या राष्ट्रीय अभ्यासक्रमात आता लवकरच बुद्धिझमचा समावेश होणार आहे, ही मोठी आश्चर्याची आणि आशादायक बातमी आली आहे. पाकिस्तानात सर्वत्र एकच राष्ट्रीय अभ्यासक्रम राबविला जाणार असून देशातील सर्वांना समान शिक्षणाच्या संधी उपलब्ध होतील. दिनांक ४ मार्च २०२२ रोजी बुद्धिझमचा अभ्यासक्रमात समाविष्ट करण्याचा ठराव मंजूर करण्यात आला. यामुळे पाकिस्तानच्या इतिहासात प्रथमच सर्वधर्मसमभावचा गजर चालू होईल, असे आशादायक […]
जेफर्सन वर्कमॅन हा वॉशिंग्टन शहरातील स्पोकेन भागातील एक न्हावी आहे. त्याच्या सलूनचे नाव ‘बांबू बार्बरशॉप’ आहे. आलेल्या प्रत्येक नवीन गिऱ्हाईकास दुकानातील एकमेव खुर्चीत बसवून तो तन्मयतेने, प्रेमळपणे त्यांचे केस कापतो, दाढी करतो. त्याचबरोबर बौद्ध तत्वज्ञान त्यांच्या कर्णसंपुष्टात ओततो. वीस वर्षापूर्वी त्याला एका मित्राने बुद्धिझम वरील पुस्तक वाचायला दिले. ते वाचून तो शहरातील एका बौद्ध विहारात […]
अफगाणिस्तान, पेशावर, गांधार, तुर्कस्तान, खोतान, काशगर, कुचा, तुर्फान-पाकिस्तान, अफगाणीस्तान व भारताचा वायव्य सरहद्द प्रांत हा बौध्द धम्माच्या दृष्टिने अत्यंत महत्वाचा आहे. सुवास्तू नदीचा (आताची स्वात नदी) परिसर म्हणजे प्राचिन सोळा जनपदापैकी गांधार, कंम्बोज प्रदेश होय. कुभा म्हणजे सध्याची पश्चिमवाहीनी काबुल नदी होय. सम्राट अशोकाचे राज्य या प्रदेशापर्यत पसरले. शहबाजगढी या सध्याच्या गावाजवळ सम्राट अशोकाचे धम्मलेख, […]
डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांनी १९१५ साली कोलंबिया युनिव्हर्सिटी मधून MA ची पदवी घेतली. त्यानंतर १९१७ साली कोलंबिया विद्यापीठातून PhD प्राप्त केली. त्यानंतर १९५२ मध्ये त्यांना Doctor of Laws (LLD) ही डॉक्टरेट पदवी कोलंबिया युनिव्हर्सिटी तर्फे देण्यात आली. अशा या कोलंबिया विद्यापीठात सहा वर्षांपूर्वी म्हणजे २०१५ मध्ये जगातील नंबर एकचे स्कॉलर म्हणून त्यांना गौरवीण्यात आले. त्यांचा […]
इटालियन पुरातत्त्ववेत्ते आणि पाकिस्तानी खोदकाम टीम यांनी संयुक्तरीत्या २३०० वर्षांपूर्वीचे एक बौद्ध विहार पाकिस्तानच्या उत्तर पश्चिम भागातील स्वात खोऱ्यामध्ये शोधून काढले. हे विहार तक्षशिल विद्यापीठाच्या अगोदरचे असावे असे हिंदुस्तान टाईम्सने देखील म्हटले आहे. बझीरा या प्राचीन क्षेत्रांमध्ये हे उत्खनन झाले असून सध्या त्याचे नाव बारीकोट असे आहे आणि ते खैबर पख्तूनख्वा या प्रांतामध्ये आहे. पुरातत्त्ववेत्ते […]
युरोपमधील हंगेरीतील जिप्सी समूहाय हा दलितांप्रमाणे कनिष्ठ मानला गेलेला असून त्यांना शिक्षणापासून व इतर सुविधांपासून वंचित ठेवण्यात आले आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी आपल्या दलित-अस्पृश्य समूदायाच्या उत्थानासाठी केलेला संघर्ष हा जिप्सी लोकांना प्रेरक ठरला व त्यांनी जिप्सी लोकांत बाबासाहेबांचे संघर्ष सांगण्याचे व विचार रूजविण्याचे काम केले तसेच बाबासाहेबांचा नवयान बौद्ध धम्माचाही स्वीकार केला. बाबासाहेबांसारखेच जिप्सी लोकांना […]
थायलंड देशात १९५७ साली योगायोगाने बुद्ध प्रतिमा मातीची नसून शुद्ध सोन्याची आहे हे जगासमोर आले. बुद्ध आपल्या मूळ स्वरूपात प्रगट झाल्याचा आनंद सर्वांना झाला… आपातकाळी बुद्धालाही मातीच्या आवरणाखाली झाकून रहावे लागले… प्रकटीकरणासाठी योग्य वेळेची वाट बघावी लागली. वाट पाहणे, चिंतन करणे अन् धीरगंभीर पाऊलवाटेने धम्मपथावर चालणे हा अनमोल संदेश ही कथा देत आहे. संयम आणि […]
बुद्ध दंतधातू सण श्रीलंकेमध्ये दिनांक १४ ऑगस्ट ते २४ ऑगस्ट २०२१ रोजी साजरा होणार आहे. या काळात बुद्ध दंतधातूची मोठी मिरवणूक निघते. हा मोठा नयनरम्य सोहळा असतो आणि जगातील असंख्य बौद्धजन आणि पर्यटक दर्शनार्थ श्रीलंकेत येतात. या दहा दिवस चालणाऱ्या सणाला ‘कँडी एसला पेराहेरा’ असे देखील म्हणतात. बुद्ध दंतधातूची ही मिरवणूक श्रीलंकेमध्ये गेल्या दीड हजार […]
‘पेडगावचे शहाणे’ हा राजा परांजपे यांचा एक जुना मराठी चित्रपट आहे.( १९५२ ) त्यामध्ये “झांजीबार.. झांजीबार..”असे एक गाणे होते. शाळेत असताना १९७५ मध्ये तो दूरदर्शनवर पाहिला. हिंदी महासागरात बेट असलेल्या या आफ्रिकेतील देशाची गाण्यातून ओळख झाली. दीडशे वर्षांपूर्वी अनेक भारतीय विशेष करून गुजराथी व्यापारानिमित्त तेथे स्थायिक झाले. श्रीलंकन नागरिक सुद्धा तेथे नोकरी-धंद्यासाठी गेले आणि स्थायिक […]
बौद्ध जगतामध्ये सप्टेंबर महिन्यातील पंधरवडा पूर्वजांबद्दल श्रद्धा व्यक्त करण्याचा एक सण म्हणून Pchum Ben/ Vu-Lan/ Obon/ Ulambana/ Ancestor Day अशा विविध नावांनी साजरा करतात. आपल्या घरातील पूर्वजांना वंदन करण्याची प्रथा अडीज हजार वर्षांपासून चालत आलेली होती. अनेक बौद्ध देशांत या पंधरवड्यात पूर्वजांची आठवण म्हणून घरगुती पदार्थ तयार करतात. ते तयार केलेले पदार्थ आणि फुले-फळे विहारात, […]